2018_OCMW_RMW_00021 - Hervorming eerstelijnszorg - engagementsverklaring vorming eerstelijnszone - Kennisneming

Wat en wie is eerstelijnszorg?

- de rechtstreeks toegankelijke, ambulante, generalistische zorg voor niet gespecifieerde gezondheids- of welzijns problemen, zowel van fysieke als psychologische aard

- het eerste contact met professionele zorg

- biedt preventie voor individuen en risicogroepen

- houdt rekening met de persoonlijke en sociale context van mensen

- verzekert continuïteit van zorg over de tijd en tussen zorgaanbieders

- ondersteunt informele zorg rondom de patiënt / cliënt.

De eerstelijnszorgaanbieders in de gezondheidszorg zijn o.a.: apothekers, diëtisten, huisartsen, kinesitherapeuten, psychologen, (thuis)verpleekundigen, vroedkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, sociaal werkers, ...

De eerstelijns actoren uit de welzijnssector zijn diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg, ziekenfonds, lokale dienstencentra CAW, jeugdzorg, CLB, kind en gezin, woonzorgcentra, ....

Eerstelijnszones (75.000 - 125.000 inwoners): 

• Samenbrengen van lokale besturen, lokale zorg- en welzijnsorganisaties, kringwerkingen, zelfstandige zorgaanbieders

• Opdrachten:

Intersectorale en interdisciplinaire samenwerking:

• Inhoudelijke afstemming preventie, begeleiding, ondersteuning, ...
• ondersteuning van de praktijk en dienstverlening
• detectie van noden en behoeften
• ondersteuning lokale besturen (in hun taak van geïntegreerd breed onthaal en buurtzorg).

Aangestuurd door een zorgraad, erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse overheid:

• vertegenwoordigers uit de zorgsector (verplichten: huisartsen - en andere kringen, woonzorgactoren, diensten oppashulp, DMW ziekenfondsen, CAW, huizen van het kind, CLB's en niet verplichte: andere beroepen, vrijwilligersnetwerken, ...)

• lokale besturen

• vertegenwoordigers van de zorggebruikers en mantelzorgers

• Afbakening: bottom-up, het initiatief wordt bij de sector gelegd maar er is niet vastgelegd wie het initiatief moet nemen.  De lokale besturen, de huisartsenkringen, het LMN en het SEL ontvingen de omzendbrief van minister Vandeurzen met oproep tot de vorming van de eerste lijnszones en raden. In de afbakening van de zone is belangrijk dat elk lokaal bestuur maar in 1 zone mag zitten.

• Er moet dus worden bekeken met welke omliggende gemeente en OCMW's gesprekken worden opgestart in het kader van deze zorgzone.

• Het overleg georganiseerd door het SEL nodigt de lokale besturen van de huisartsenkring Pallieterland en omgeving uit. Zij vragen iemand af te vaardigen met mandaat. Op dit overleg wordt een aanzet gegeven voor de afbakening van de eerstelijnszone, met andere worden 'welke lokalen besturen vormen samen een regio'. 

Taken van het lokale bestuur in de eerstelijnszorg:

- regisseur op het eigen grond gebied:

• buurtgerichte zorg
• geïntegreerd onthaal
• afstemming aanbod op lokalen noden
• inbedding in BBC

- lid van de zorgraad

- aanbieder. Wij bieden via KINA (regionale dienst gezins en thuiszorg) thuiszorg aan, dit kan in de toekomst ook zo blijven. Er moet wel worden bekeken welke rol zij opnemen in de zoneraad.

In zijn schrijven verduidelijkt de minister dat de engagementsverklaring in het voorjaar 2018 door de gemeenteraad kan worden goedgekeurd en ondertekend.

2018 wordt een overgangsjaar waarin vooral aandacht zal gaan naar de inhoudelijke en procesmatige aanpak, ondersteund door de transitiecoaches. De erkenning van eerstelijnszones zal pas gebeuren vanaf 2019 of 2020.

In het Vlaams regeerakkoord werd de hervorming van de eerstelijnszorg opgenomen. Momenteel zijn er diverse structuren en actoren (naast elkaar) actief in de eerste lijn. Deze structuren moeten worden afgestemd, vereenvoudigd, geïntegreerd en versterkt.

Er was een participatief voorbereidingstraject van november 2015 tot mei 2016. In september 2016 werd een provinciaal toetsingsmoment georganiseerd.

Op de eerstelijnsconferentie van 16 februari 2017 werd de conceptnota voorgesteld.

Twee belangrijke principes zijn:

- de persoon met een zorgnood neemt een centrale positie in: de regie in eigen handen, mantelzorg moet worden erkend en is een partner in de zorg, de zorg moet worden gebaseerd op persoonlijke zorg- en ondersteuningsdoelen.

- het gaat over geïntegreerde zorg, met andere woorden het zorgaanbod wordt vanuit verschillende zorgdisciplines of sectoren aangeboden.

Er worden drie geïntegreerde structuren opgericht: de eerstelijns zone, de regionale zorgzone en het Vlaams niveau.

Met de omzendbrief van juli 2017 wordt de oproep gelanceerd voor de vorming van de eerstelijnszones. De voorstellen voor de eerstelijnszone moeten voor 31 december 2017 worden ingediend.

Het SEL TOM (samenwerkingsinitiatief eerstelijnszorg regio Mechelen) in samenwerking met Igemo organiseerde overlegmomenten met de gemeenten en OCMW en huisartsenkringen van de regio Mechelen -  Lier. 

De huisartsenkringen (i.c. Palieterland en Omgeving) zijn de intiatiefnemer voor de vorming van de eerstelijnszone voor Nijlen. 

In december 2018 was er een schrijven van de minister Van Deurzen in verband met de engagementsverklaring voor de vorming van de eerstelijnszones.