Na een bevraging bij de Kempense gemeenten besliste de Raad van Bestuur van IOK op 18 september 2018 om een nieuwe kostendelende dienstverlening op te zetten, nl. een intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening, waarbij zowel een verbalisant als een stedenbouwkundige inspecteur op intergemeentelijk niveau wordt aangeduid.
Opdat IOK effectief van start zou kunnen gaan met deze dienstverlening, wordt er gevraagd dat de gemeenteraad officieel een beslissing neemt tot deelname aan deze intergemeentelijke dienstverlening.
Nadat de gemeenteraad heeft beslist tot deelname aan de intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening, komt het toe aan het college van burgemeester en schepenen om de door IOK voorgestelde stedenbouwkundige inspecteur en verbalisant aan te stellen.
Op 1 maart 2018 trad de nieuwe regelgeving rond handhaving ruimtelijke ordening in werking. Het wettelijke handhavingskader voor ruimtelijke ordening werd hierdoor meer afgestemd op de milieuhandhaving en voorziet dat naast de agenten en officieren van gerechtelijke politie nu ook verbalisanten ruimtelijke ordening, gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteurs en burgemeesters kunnen optreden als lokale handhavingsactoren. De verbalisant en de stedenbouwkundige inspecteur kunnen ook intergemeentelijk worden aangesteld.
Overeenkomstig de VCRO is de (inter)gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur - naast de burgemeester - bevoegd om bestuurlijke herstelmaatregelen te nemen en gerechtelijke herstelvorderingen in te leiden. De bevoegdheden van deze stedenbouwkundige inspecteur zijn ruim en vergen een verregaande kennis van de betrokken regelgeving. Zo kan de stedenbouwkundige inspecteur beslissen tot het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang of een minnelijke schikking aangaan. Met de hem ter beschikking gestelde instrumenten kan aldus herstel worden opgelegd of gevorderd t.a.v. stedenbouwkundige overtredingen die niet prioritair door het Vlaamse gewest worden behandeld.
Daarnaast kan de (inter)gemeentelijk verbalisant ruimtelijke ordening - naast de politie - een proces-verbaal of verslag van vaststelling opmaken en stakingsbevelen geven. De VCRO duidt de verbalisant ruimtelijke ordening ook expliciet aan als bevoegde instantie om raadgevingen en aanmaningen te geven. Deze laatste ‘zachte’ handhavingsinstrumenten zijn van belang in het kader van het proportionaliteitsbeginsel. In de praktijk kunnen zij soms reeds soelaas bieden en een verder handhavingstraject (effectieve verbalisering, sanctionering, herstelmaatregelen,...) vermijden.
Uit een bevraging bij de Kempense gemeenten bleek dat ruim 20 gemeenten interesse hebben voor een intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening. Als voornaamste reden hiertoe werd de vereiste kennis van de stedenbouwkundige inspecteur inzake de betrokken regelgeving (ruimtelijke ordening én handhaving) aangehaald. Maar er werd eveneens gewezen op het feit dat het Vlaamse gewest en het parket hun eigen prioriteiten hebben bepaald.
Ingaand op deze vraag besliste de Raad van Bestuur van IOK op 18 september 2018 om een kostendelende dienstverlening inzake handhaving ruimtelijke ordening aan te bieden, waarbij zowel een intergemeentelijke verbalisant ruimtelijke ordening als een intergemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur wordt aangeduid.
De functie van stedenbouwkundige inspecteur wordt voor 0.8 VE samengesteld uit experten uit de juridische dienst van IOK. Voor de functie van de verbalisant ruimtelijke ordening wordt overgegaan tot een bijkomende aanwerving (0.6 VE). De administratieve ondersteuning wordt beperkt tot 0.1 VE.
Beide lokale handhavingsactoren dienen conform de VCRO door het college van burgemeester en schepenen van de deelnemende gemeenten te worden aangesteld.
Deze nieuwe intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening start vanaf 2019 en biedt de aangesloten gemeenten ruime en deskundige ondersteuning en uitvoering op het vlak van handhaving ruimtelijke ordening.
De dienstverlening maakt een intergemeentelijke in house dienstverlening uit voor de deelnemers van IOK en wordt vergoed volgens de modaliteiten van de kostendelende vereniging IOK. De kosten van deze dienstverlening worden zodoende verdeeld over de deelnemende gemeenten. Het aandeel van de gemeente werd opgenomen in de “Werkingskosten 2019” en in de “Begroting 2019” van IOK.
De gemeenteraad wordt nu gevraagd een beslissing te nemen over haar deelname aan deze intergemeentelijke dienstverlening.
Rekening houdende met het Gemeentedecreet en het Decreet Lokaal Bestuur.
Rekening houdende met het Decreet intergemeentelijke samenwerking.
Rekening houdende met de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), meer specifiek Titel VI Handhaving, zoals recent gewijzigd.
De gemeenteraad keurt, met 25 stemmen voor (CD&V, Groen-Open Vld, N&U, Nieuw Nijlen en N-VA) en 2 onthoudingen (Vlaams Belang), het volgende besluit goed.
De gemeenteraad gaat akkoord om deel te nemen aan de intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening van IOK.
De gemeenteraad vraagt aan het college van burgemeester en schepenen om de personeelsleden van IOK die als stedenbouwkundige inspecteur en als verbalisant ruimtelijke ordening worden voorgedragen en intergemeentelijk zullen optreden, aan te stellen als gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur en verbalisant ruimtelijke ordening.