2020_OCMW_RMW_00037 - Samenwerkingsverband Family Justice Center Mechelen - Goedkeuring

Aanleiding

In maart 2019 werd een 'actieplan Family Justice Center 2020+' uitgewerkt. Dit is een plan om de werking van het Family Justice Center te verfijnen, te verankeren en regionaal uit te breiden.

Het Family Justice Center Mechelen hoopt zijn samenwerkingsverbanden te kunnen uitbreiden met alle lokale besturen in de regio. 

Ook lokaal bestuur Nijlen mocht een nota in het kader van de vraag naar regionale verankering en financiering ontvangen (zie bijlage).

Context

Family Justice Center Mechelen

Het Family Justice Center Mechelen is opgestart in mei 2017. Het is een regionale netwerkorganisatie die de expertise van verschillende diensten rond intrafamiliaal geweld bundelt.

Doel

Het Family Justice Center heeft tot doel om gezamenlijk met situaties van intrafamiliaal geweld aan de slag te gaan. Door een samenwerking tussen parket, politie, overheid en hulp- en dienstverlening kan men de meest complexe situaties van intrafamiliaal geweld aanpakken.

Taken Family Justice Center

- De organisatie van het intersectoraal casusoverleg en de inzet van neutrale FJC-casusregisseurs is de kerntaak van het FJC. Dit casusoverleg wordt juridisch gekaderd in het Protocol ‘intersectoraal casusoverleg intrafamiliaal geweld -Family Justice Center Mechelen’ en bijhorend regionaal draaiboek.

• Het FJC biedt 2 vormen van intersectoraal casusoverleg aan:
  * De Family Justice-overlegtafel
  Elke professional kan hier een dossier aanmelden. Er wordt informatie gedeeld, een gezamenlijke risico-inschatting gemaakt en een verder traject afgesproken.
  
  * Het Overleg Operationeel Team per politiezone:
  Dit is een triage-overleg waarbij politie een selectie van politietussenkomsten voorlegt.  Er wordt bekeken of er hulpverlening aanwezig is of hoe deze zo snel mogelijk geïnstalleerd kan worden.


• Het FJC hanteert hierbij een 3 sporen beleid:

         * Spoor 1 : advies en consult

         * Spoor 2 : trajectopvolging door een FJC-regisseur (outreachend, aanklampend, vraaggericht)

         * Spoor 3 : ketenaanpak voor de hoogrisico- en multiproblemsituaties.

- Het inspelen op hiaten in het bestaande hulpverleningsaanbod door nieuwe samenwerkingen op te zetten of door een eigen aanbod te ontwikkelen (lotgenotenwerking, groep Moedige Moeders, …).

- Het vergroten van de expertise rond intrafamiliaal geweld bij de samenwerkingspartners en andere lokale stakeholders (consultfunctie, vorming, sensibilisering, …).

Financiering
De financiering van de Family Justice - werking wordt opgesplitst:

- Family Justice - basisaanbod

            * Dit aanbod wordt bekostigd door de Vlaamse overheid. 

            * Dit aanbod wordt kosteloos en regionaal aangeboden. Alle professionals kunnen beroep doen op dit aanbod.

- Family Justice gedecentraliseerde aanbod

            * Om van dit extra aanbod gebruik te kunnen maken, dienen lokale besturen een financiële bijdrage te leveren. 

            * Dit aanbod houdt in dat er kort op de bal kan worden gespeeld bij signalen van verontrusting. (triage-overleg per politiezone, inzet van Family Justice regisseurs op 3 sporen, een vast Family Justice regisseur als aanspreekpunt, bijkomend Family Justice aanbod ter plaatse, deelname aan de stuurgroep Family Justice Mechelen).

Besluit

Team hulpverlening stelt voor om een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met het Family Justice Center voor één jaar. Dit met ingang van 1 januari 2021.

Einde 2021 volgt een evaluatie van de samenwerking en wordt de eventuele verlenging en daaraan gekoppelde financiering opnieuw bekeken. Een financieringsmodel naar het voorbeeld van de samenwerking met het CAW geniet de voorkeur. Deze financiering is gestoeld op 2 parameters; 'inwonersaantal' en 'aantal dossiers'.

Een samenwerkingsverband met het Family Justice Center Mechelen vindt zijn doel en kracht in volgende zaken:

- Het gaat om een samenwerkingsverband op intersectoraal niveau. Een netwerk van parket, politiezones, hulp- en dienstverlening, overheid,... dat ervoor kan zorgen dat er ook aan de meest complexe situaties een antwoord kan worden geboden.

- Door naast een inzet op het basisaanbod ook in te zetten op het gedecentraliseerde aanbod kan er korter op de bal gespeeld worden bij verontrusting en krijgt het samenwerkingsverband een meer preventief karakter. Er moet niet gewacht worden tot een situatie volledig geëscaleerd is.

- Casusregie en - overleg gebeurt onder leiding van een 'neutrale' Family Justice center- casusregisseur. De expertise, neutraliteit en het netwerk van deze casusregisseur zijn onmisbaar in de aanpak, begeleiding en ondersteuning van intrafamiliaal geweld.

- Het casusoverleg wordt juridisch gekaderd in een 'Protocol intersectoraal casusoverleg intrafamiliaal geweld- Family Justice Mechelen' en een bijhorend draaiboek. Dit komt een vlotte informatie-overdracht tussen verschillende, op het dossier betrokken, partners ten goede. En zodoende ook de hulpverlening aan de betrokkenen.

- De politiezone Berlaar- Nijlen verwacht een doorverwijzing van 50 tot 70 dossiers op jaarbasis naar het gedecentraliseerde aanbod.

- Vanaf midden maart 2020, wanneer de eerste maatregelen werden aangekondigd door de nationale veiligheidsraad, heeft het Family Justice Center- Mechelen geanticipeerd op een mogelijke toename van intrafamiliaal geweld-problemen. De eerste maanden van 2020 waren er gemiddeld 7 aanmeldingen per maand. Sinds de lockdown half maart 2020 is dit meer dan verdubbeld. Maandelijks zijn er nu gemiddeld 17 aanmeldingen. In feite ging het aantal dossiers de voorbije 3 jaar in snel stijgende lijn. Sinds de oprichting van het Family Justice Center- Mechelen zijn er meer dan 500 dossiers intrafamiliaal geweld behandeld. Dit is enorm veel, maar het wijst erop dat het een ernstige wijdverspreide problematiek is. De coronamaatregelen doen sluimerende conflicten binnen gezinnen waarschijnlijk sneller openbarsten.  Experts verwachten dan ook dat er post-corona nog veel meer problematieken zichtbaar zullen worden, onder meer door spanningen omwille van toenemende financiële of andere socio-economische problemen binnen bepaalde gezinnen.

- Intrafamiliaal geweld is een gegeven van alle tijden, komt voor in verschillende leeftijdscategorieën en overstijgt de verschillende lagen van de bevolking.

Op 19 oktober 2020 vond er nog een overleg plaats met het Family Justice Center en afgevaardigden van elke deelnemende politiezone. Tijdens dit overleg is nog eens gebleken dat alle lokale besturen van elke politiezone willen participeren in het gedecentraliseerd aanbod van het FJC. Alleen lopen de engagementen qua duurtijd uiteen. Sommigen voorzien budget voor 1 jaar, anderen ineens tot eind 2025.

Het FJC vraagt om de samenwerkingsovereenkomst (bijlage) goed te keuren met als einddatum 31 december 2025. Er is een jaarlijkse opzegmogelijkheid voorzien van 6 maanden (er is mondeling toegezegd dat hiermee soepel kan omgegaan worden).
Voor de besturen waarvoor dit moeilijk ligt, wordt voorgesteld dat de samenwerkingsovereenkomst ondertekend wordt en dat er een nota aan toegevoegd wordt, met uitleg over de huidige beschikbaarheid van budget.

In het belang van een kwaliteitsvolle FJC-werking streeft het FJC  zoveel mogelijk naar een duurzame tewerkstelling van FJC-casusregisseurs.  Ze hopen  sterke profielen aan te trekken.  
Ze verwachten van de FJC-casusregisseurs dat ze de nodige expertise hebben met betrekking tot intrafamiliaal geweld, dat ze outreachend aan de slag gaan met gezinnen, dat ze zelfstandig kunnen werken, dat het 'netwerkers' zijn die kunnen schakelen tussen cliënten en alle FJC-partners, dat ze op lokaal vlak de FJC-werking uitbouwen.  Bijkomende competenties (zoals bijv. werken met groepen, begeleiden van vormingen) zijn een troef.