2021_GR_00018 - Nieuwe naam park, fietspaden en pendelparking Woon-Bal - advies cultuurraad - Goedkeuring

Op 6 oktober kwam de themavergadering straatnamen van de cultuurraad samen om voorstellen te formuleren voor het nieuwe park met twee fietspaden alsook voor de nieuwe pendelparking die werden aangelegd binnen het Woon-Balproject.

 De cultuurraad heeft de geldende principes gehanteerd bij het formuleren van voorstellen:

• Indien mogelijk worden oude plaatsnamen of toponiemen gered of in ere hersteld. Hiervoor wordt historisch onderzoek uitgevoerd o.a. door oude kaarten te raadplegen.
• Indien het om meerdere straten gaat, is het vaak aangewezen om uit eenzelfde verzameling te putten, vb. verwijzingen naar vogelnamen, bomen, ...
• Wanneer er geen toponiemen/oude plaatsnamen hersteld kunnen worden, kan er getracht worden om een nieuwe straat te vernoemen naar een vrouw die van belang is geweest voor onze gemeente vanuit historisch, wetenschappelijk of algemeen-maatschappelijk oogpunt.
• Er mag geen verwarring bestaan met reeds bestaande straatnamen, dit voornamelijk om hulpdiensten niet op een dwaalspoor te brengen.
• Wat persoonsnamen betreft, zijn er niet echt regels over het aantal jaren dat een persoon overleden moet zijn, maar het is wel belangrijk dat de nabije familie gecontacteerd wordt.

De cultuurraad heeft rekening gehouden met de voorstellen die werden ingediend door inwoners n.a.v. de oproep die via verschillende kanalen werd gelanceerd. 

De cultuurraad heeft ook rekening gehouden met de vraag om te bekijken of er voor de pendelparking namen in aanmerking komen van vrouwen die een belangrijke rol hebben gespeeld in onze lokale geschiedenis. 

De cultuurraad formuleerde volgende voorstellen op basis van onderzoek en overleg:

1. PARK
   • Nila-park: oude naam verbonden aan Nijlen, vroeger de Nila-feesten, het maakt deel uit  van onze identiteit als dorp.
   • Park Den Bal: spreekt voor zich, verwijst naar voetbal, maar toch op 'z’n Nijlens' en bekt heel vlot. 
   • Sportpark (Nijlen): Kort en duidelijk en verwijst naar zowel het park als het sportgedeelte. Gezien het gebrek aan goede, meer originele alternatieven, wel een optie. 
2. FIETSPADEN (twee vertakkingen)
   • Het Sjotterspad: link met voetbal en dialect woord voor 'voetballer' bewaren. 
   • Het Binnenpad: verwijzing naar het binnengedeelte van het pad, naar een ‘binnenweg’ en ‘Binnen!’ (als in ‘Goal!’).
3. PENDELPARKING
   • Cathelyne Van den Bulckeplein of Cathelyneplein: de 'vermeende heks' van Nijlen. Momenteel wordt er in Lier ook gewerkt aan haar eerherstel.
   • Melania Van Looyplein: het eerste vrouwelijke gemeenteraadslid in Nijlen in 1921.
   • Jef Verheyenplein: n.a.v. het schrijven van de broer van Jef Verheyen met de vraag aan gemeente Nijlen om fier te zijn op zijn 'schilderszoon' en te overwegen een straat of plein naar hem te noemen. 
   • Béplein of B-plein: zo wordt de plek waar de parking komt nu genoemd in de volksmond.   

Het college kon de voorstellen van de cultuurraad volgen of zelf nieuwe suggesties formuleren. In het laatste geval moet aan de cultuurraad gemeld worden waarom er wordt afgeweken van het advies. 

De cultuurraad vraagt tevens om bij een verwijzing naar een persoon de nodige, beknopte, duiding te voorzien op het straatnaambord. 

De cultuurraad formuleerde de adviezen voor een nieuwe naam voor het park, de fietspaden en de pendelparking op basis van:

• Historisch onderzoek en het raadplegen van oude kaarten.
• De lijst met ingediende voorstellen door inwoners n.a.v. de oproep die gelanceerd werd via verschillende kanalen (alle voorstellen staan vermeld in het verslag van de vergadering). 
• De lijst met namen van vrouwen die een rol gespeeld hebben in onze lokale geschiedenis. Deze lijst kwam tot stand n.a.v. de vraag van het college en de gemeenteraad en in het kader van het project 'Meer vrouw op straat'. De afgelopen maanden werd er onderzoek gedaan, werden bronnen geraadpleegd en werd er een oproep gelanceerd bij de inwoners via het meemakers-platform. Helaas is het een korte lijst geworden, vooral omdat het de trieste realiteit is dat, hoewel vrouwen fantastische dingen hebben gepresteerd doorheen de geschiedenis, men vaak is vergeten om hun namen te noteren, hun verhalen te onthouden en hen in geschiedenisboeken te zetten. Daarbij komt dat er weinig reactie gekomen is op de oproep om suggesties in te dienen. 
• Het schrijven van Jan Verheyen, broer van kunstschilder Jef Verheyen, met de vraag aan gemeente Nijlen om te overwegen om fier te zijn op zijn 'schilderszoon' en te overwegen om een straat of plein naar hem te noemen. 

PARK - argumentatie voorstellen

• Het nieuwe park wil meer dan een gewoon sportpark zijn. Er werd gezocht naar een naam die dat weerspiegelt zonder de link met sport te verliezen.  Het is de bedoeling dat verschillende doelgroepen hun weg naar het park vinden. 
• Het is belangrijk dat er in nieuwe namen geen ‘Goor-‘ verwerkt is. Er zijn al enkele straten (Goorstraat, Goorerf,…) die hiernaar verwijzen en we willen verwarring vermijden. Er zijn geen andere duidelijke toponiemen terug te vinden die al niet gebruikt zijn in andere straatnamen. De verwijzing naar 'kattenstjeit' lijkt niet interessant om te gebruiken. De naam verwijst naar een plant in verbasterd Nederlands 'Kattenstaart' of 'akkerpest'.  Het was geen naam die enkel voor die regio werd gebruikt. Het heeft ook een erg negatieve bijklank en weinig allure om als naam voor een park te dienen. 
• Verwijzingen naar 'Diamant' zijn al op verschillende manieren (horeca, straten, gemeentelijke communicatie,…) gebruikt en het lijkt ons niet opportuun om er opnieuw naar te verwijzen. 
• Verwijzen naar andere graansoorten is ook nog wenselijk omdat we ook op andere plekken al vb. een tarweweg, roggeweg,… hebben. 
• Het POM-park met het Piet Pienterpad en het Bert Bibberpad is een mogelijkheid, maar dan komen we opnieuw in de discussie terecht of POM dat zelf had gewild. In 2019 is er heel wat rond POM georganiseerd, dus er is zeker aandacht geweest voor deze belangrijke Nijlense figuur. Pom was een tekenaar en er is geen link met sport. 
• CONCLUSIES:
  • Nilapark: oude, gekende naam verbonden aan Nijlen, vroeger de Nila-feesten, het maakt deel uit van onze identiteit als dorp. Korte en duidelijke naam. Het nadeel is wel dat er mogelijks verwarring kan zijn met BBC Lyra Nila.
  • Park Den Bal: spreekt voor zich, verwijst naar de voetbal, maar toch op z’n Nijlens en bekt heel vlot. 
  • Sportpark (Nijlen): Kort en duidelijk en verwijst naar zowel het park als het sportgedeelte. Gezien het gebrek aan goede, meer originele alternatieven, wel een optie. 

FIETSPAADJES - argumentatie voorstellen

• Het is niet evident om namen te vinden voor fietspaden die passen bij de site en geen verwarring creëren met andere straatnamen. We willen vermijden om vanuit de 'Graanweg' het 'Graanpad' te laten doorlopen of het 'Loze Bareelpad', omdat dit voor zowel gebruikers als hulpdiensten onduidelijk kan zijn. 
• CONCLUSIE:
  • ‘Sjotterspad’ = bewaren van dialectwoord voor voetballer.
  • ‘Binnenpad’ = loopt door het binnengedeelte van de pleinen en verwijst naar ‘Binnen!’ als in ‘goal!’

PENDELPARKING - argumentatie voorstellen

• Cathelyne Van den Bulckeplein of Cathelyneplein: de 'vermeende heks' van Nijlen. Momenteel wordt er in Lier ook gewerkt aan haar eerherstel. Het is een van de belangrijkste figuren uit onze geschiedenis. Ze staat symbool voor volksmensen die voor hun overleving moesten vechten in een gesloten gemeenschap waar roddels gemakkelijk opschoten tijdens perioden van armoede en hongersnood in de 16de eeuw. 
• Melania Van Looyplein: het eerste vrouwelijke gemeenteraadslid in Nijlen  (1874-1943) en daarmee een dame die we meer onder de aandacht moeten brengen.  Ze werd verkozen tijdens de gemeenteraadverkiezingen van 1921. Ter info: pas in 1948 kwam het algemeen stemrecht, ook voor vrouwen, maar vrouwen konden zich na WOI wel onder bepaalde voorwaarden verkiesbaar stellen. Ze was ook lid van de eerste parochiale ‘Vrouwenbond’ en werd vanuit die hoedanigheid voorgedragen als kandidaat-gemeenteraadslid.
• Jef Verheyenplein: naar kunstschilder Jef Verheyen. We ontvingen een brief van zijn broer Jan Verheyen met de vraag om te overwegen een straat of plein naar deze kunstschilder te vernoemen. Jef is geboren in Itegem maar heeft zijn thuisbasis in Nijlen tot hij trouwt. Hij woonde eerst tegenover het gemeentehuis en daarna in de Nonnenstraat. Op jonge leeftijd kan Jef zijn creativiteit al kwijt bij de Nijlense jeugdbeweging (affiches ontwikkelen en illustreren van verslagen). In de jaren ‘40 volgt hij schilderlessen aan de kunstacademie in Lier, waar hij gelauwerd wordt als beste leerling. De gemeente Nijlen geeft hem daarop een financieel steuntje in de rug om hogere studies in de kunstrichting te kunnen aanvatten. Zijn allereerste tentoonstelling – nog voor zijn huwelijk – vond plaats in de Kerkstraat in Nijlen.
• Béplein of B-plein: zo wordt de plaats, waar de parking komt, nu genoemd in de volksmond. Er kan mogelijks verwarring ontstaan als een van de voetbalvelden ook een B-plein zou worden. 

De cultuurraad vraagt dat het college en de gemeenteraad op basis het uitgebreide onderzoek en de uitgeschreven argumentatie een keuze kunnen maken uit de voorgestelde adviezen. 

De cultuurraad vraagt tevens om bij een verwijzing naar een persoon de nodige, beknopte, duiding te voorzien op het straatnaambord. 

Decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van openbare wegen en pleinen, zoals laatst gewijzigd bij decreet van 29 november 2002.

6 oktober 2020: de themavergadering straatnamen van de cultuurraad kwam samen om adviezen te formuleren.

16 november 2020: het college neemt een beslissing betreffende de nieuwe namen en legt deze voor aan de gemeenteraad van 16 december 2020. 

15 december 2020: Indien de gemeenteraad instemt met de voorstellen zullen de nieuwe namen voorlopig vaststaan en zal het openbaar onderzoek starten.

Indien er geen bezwaren worden ingediend tijdens de periode van openbaar onderzoek worden de namen voor het park, de fietspaden en de pendelparking definitief.