De seniorenraad maakt zich zorgen om de digitalisering in onze huidige maatschappij. Naar aanleiding van vernieuwingen in de dienstverlening van het lokaal bestuur en de vernieuwde communicatie zijn er een aantal zaken waar de leden van de seniorenraad graag de aandacht op vestigen. Hiervoor wensen zij een advies te formuleren.
concrete aanleidingen:
- In 2019 zou er een nieuwe seniorengids uitgewerkt worden met een format gelijk met de andere vrijetijdsdomeinen (dus ook de cultuurgids, jeugdgids en sportgids). Met zicht op de communicatie die vernieuwd zou worden is dit er niet van gekomen. De laatste seniorengids dateert van 2007. Nu de vernieuwde communicatie al wat meer op punt staat, vindt de seniorenraad het tijd om de gids weer onder de aandacht te brengen en hier werk van te maken.
- De huidige dienstverlening die herbekeken wordt o.a. naar aanleiding van de bevraging die werd gedaan in het voorjaar van 2021 door Deloitte.
1. Advies communicatie: seniorengids
Indien er gekozen wordt om de verenigingengidsen van de verschillende vrijetijdsdomeinen te digitaliseren, zou het ook mogelijk moet zijn om hiervan op vraag een papieren versie te bekomen.
Deze papieren versie hoeft niet in elke brievenbus te vallen, maar elke burger moet wel geïnformeerd worden over de mogelijkheid van het verkrijgen van een papieren versie. Bij voorkeur via via zo veel mogelijk kanalen en dus ook via een magazine zoals BeKeNd. Ook als dit niet helemaal in het concept past vraagt de raad om zulke zaken toch een plaats te kunnen geven in het magazine, om dit één van de communicatiemiddelen is waarmee bijna ALLE burgers over bepaalde zaken informatie ontvangen.
De seniorenraad stelt dit voor omdat:
- Niet alle senioren hebben toegang tot digitale bronnen.
- Niet alle senioren hebben voldoende digitale vaardigheden om info of de juiste info te vinden op digitale bronnen.
- Ook senioren die wel vlot toegang hebben tot digitale bronnen, gebruiken deze niet altijd. Je kunt het gebruik van digitale middelen bij ouderen niet vergelijken met die van jongere mensen. Ouderen zullen sneller naar papieren bronnen grijpen en op deze papieren bronnen ook sneller de informatie gevonden hebben dan dat zij het internet moeten raadplegen.
- De gids bussen in alle brievenbussen vindt ook de seniorenraad niet meer van deze tijd en hoge kost terwijl er ook veel mensen zijn die de gids niet zullen lezen en deze meteen bij het 'oud papier' onderbrengen. Omwille van de drie bovenstaande argumenten hechten ze wel nog steeds belang aan de mogelijkheid om papieren versies te voorzien.
- Iedereen zou wel op een niet-digitale manier geïnformeerd moeten worden over het bestaan van de gidsen en de mogelijkheid om deze op papier op te vragen. Dit is de enige om ALLE burgers te kunnen bereiken en hierover te informeren in het bijzonder de burgers die digitaal kwetsbaar zijn.
Los van een verenigingengids pleit de seniorenraad ook voor een aparte en 'echte' seniorengids. Een gids die senioren op weg help om de weg te vinden naar niet alleen verenigingen, maar ook de juiste instanties betreffende informatie, dienst-en hulpverlening op maat van senioren in onze gemeente. Er is nood bij senioren om dit alles te groeperen, daar de info nu versnipperd is. Zie ook het voorbeeld van de seniorengids uit Lier. https://www.lier.be/sites/default/files/2021-08/Seniorengids.pdf
Voor de verspreiding van de seniorengids, kan dezelfde werkwijze gehanteerd worden als de die voor verenigingengidsen, zoals hierboven beschreven. Dit met dezelfde argumenten. Bijkomend wordt een papieren gids ook best verspreid via zo veel mogelijk, voor senioren, interessante plaatsen: huisartsen, LDC, gemeentehuis, Buurtpunt,…
2. Advies dienstverlening
Gezien niet alle burgers (en dan hebben we het niet alleen over senioren) vlot toegang hebben tot digitale bronnen of over voldoende digitale vaardigheden beschikken wilt de seniorenraad vragen om hier toch zo veel mogelijk rekening mee te houden bij het hervormen van de dienstverlening.
Bovendien zijn niet enkel de vaardigheden en toegang een drempel voor ouderen, maar ook gastvrijheid en de manier waarop ze graag verder geholpen willen worden.
Veel mensen appreciëren een toegankelijke en laagdrempelige diensteverlening en in het bijzonder, maar niet alleen, de kwetsbare doelgroepen waar ook heel wat senioren toe behoren. Daarnaast mogen we niet vergeten dat ouderen uit de huidige generatie ook telkens mee moeten in 'verandering' en dit is niet (meer) voor iedereen evident.
De seniorenraad is er zich van bewust dat een digitale dienstverlening ook voor veel mensen juist makkelijker is, dus vanzelfsprekend moet het bestuur ook mee op deze kar springen. De raad roept wel op om in de de toekomstige dienstverlening ook nog steeds fysieke dienstverlening te voorzien en bij voorkeur ook met vrije inloopmomenten. Bijvoorbeeld door zitdagen die structureel verankerd zijn. De vrije inloopmomenten kunnen al dan niet een beperkte dienstverlening inhouden. Hiermee bedoelt de seniorenraad, dat het vooral een noodzaak is voor de meest courante 'producten'.
Op deze manier kan een lokaal bestuur een voorbeeld zijn voor vele andere organisaties (met als voorbeeld de mutualiteiten) die hun dienstverlening steeds meer en meer afbouwen en hierdoor juist drempelverhogend werken voor o.a. ouderen. Dit terwijl de diensten van deze organisaties toch noodzakelijk zijn, net zoals die van een lokaal bestuur.
Vrije inloop biedt naast een laagdrempelige aanpak ook nog volgende voordelen:
- Er wordt flexibeler ingespeeld op de beschikbaarheid van de inwoners. Je bent niet gebonden aan een afspraak, Lukt het toch niet om op het geplande moment te gaan, dan kan je dit makkelijk 'verplaatsen' zonder verder nog nodige stappen te nemen.
- Er dienen minder stappen genomen te worden door de inwoners om gebruik te kunnen maken van de fysieke dienstverlening. Daarnaast biedt de tussenstap om een afspraak te maken bijkomende 'problemen':
- Inwoners weten dat er steeds een moment is dat ze nog terecht kunnen op het gemeentehuis. Ze maken hiervan misschien geen gebruik, maar het geeft wel gemoedsrust.
- Inwoners waarbij het niet lukte om tijdig een afspraak te maken(omwille van bv. een vervaldatum), hebben nog een alternatief.
- Inwoners die in de mogelijkheid zijn om vlot een afspraak te maken, maar toch gebruik maakten van de vrije inloop, zullen snel inzien dat het efficiënter is om een afspraak te maken.
Desondanks alle doelgroepen vertegenwoordigd zouden zijn bij de bevraging van Deloitte, hoopt de seniorenraad bij deze toch de belangen en de noden van de kwetsbaardere doelgroepen, in het bijzonder ouderen, nog eens extra onderstreept te hebben.
De seniorenraad adviseert om zowel voor de seniorengids als in de dienstverlening steeds te kiezen voor een toegankelijke en laagdrempelige aanpak voor kwetsbare groepen en in het bijzonder ouderen uit onze gemeente. In tijden van digitalisering en verandering moet er steeds oog zijn voor zij die geen toegang hebben tot digitale bronnen of zij die over onvoldoende digitale vaardigheden beschikken, maar ook voor gastvrijheid en hoe mensen graag verder geholpen worden. Een lokaal bestuur heeft als functie steeds ten diensten te staan van inwoners en kan een belangrijke rol spelen als voorbeeldfunctie naar andere organisaties toe.
Daarom adviseert de seniorenraad:
- De mogelijkheid te bekijken om fysieke diensteverlening en liefst met vrije inloop blijvend te garanderen in de toekomstige dienstverlening, eventueel beperkt tot de meest courante 'producten' en vragen.
- De toekomstige seniorengids niet te vervangen door enkel en alleen een digitale verenigingengids, maar om naast de verenigingengids ook nog steeds een seniorengids te voorzien die ruimere info (gericht naar senioren) groepeert naast enkel en alleen gegevens van verenigingen. Daarnaast moeten allebei de gidsen zowel digitaal als op papier te bekomen zijn.