De Vlaamse regering voerde begin 2023 de mogelijkheid in dat lokale besturen langdurige werklozen verplicht aan het werk zetten. Wie twee jaar werkloos is, kan verplicht worden zes maanden lang maximaal 64 uur per maand – zo’n twee dagen per week – bepaalde taken uit te voeren. Aan de slag gaan bij de groendienst, kinderen begeleiden op de schoolbus of helpen in de kinderopvang. De Vlaamse regering voorziet in een zeer beperkte vergoeding van 1,30 euro per uur. Niet veel, maar wie weigert, riskeert een sanctie van de VDAB.
Wat is het standpunt van de meerderheid over het inzetten van bepaalde langdurig werklozen voor bepaalde taken die vandaag niet of onvoldoende uitgevoerd worden omwille van budgettaire redenen of omwille van personeelstekort. Zo tiert onkruid welig in bepaalde periodes van het jaar. Er is steevast een tekort aan gemachtigde opzichters. En nog al te vaak is het openbaar domein vervuild met zwerfvuil.
Ondanks het feit dat er natuurlijk ook nadelen zijn aan het systeem, lijkt dit toch wel in bepaalde gevallen een win win te kunnen zijn, waarbij zowel de betrokken werkloze als de gemeente baat hebben bij zo'n tewerkstelling.
Antwoord schepen Lien Du Four
Vanaf het begin dat er sprake was van de gemeenschapsdienst, zo’n 3 jaar geleden al, hebben we dit mee opgevolgd in verschillende overlegorganen met verschillende partners (zoals bv. de beleidsgroep Wijk-werken, de Welzijnskoepel, de besprekingen met VDAB in het kader van de samenwerkingsovereenkomst, …). Er was in het begin nog heel veel onduidelijkheid over hoe dit vorm ging krijgen. Er was ook een grote bezorgdheid voor de overlap met Wijk-werken.
We hebben nu reeds verschillende samenwerkingen (cfr. toelichting Capacity Building) voor intensieve trajecten voor langdurig werklozen. Enerzijds is er natuurlijk onze dienst arbeidstrajectbegeleiding voor ons eigen OCMW-cliënteel waar per persoon grondig bekeken wordt welk traject het beste past bij de situatie of welke stappen er nog gezet moeten worden om richting arbeidsmarkt te gaan. Art.60’ers kunnen onder constante begeleiding arbeidsattitudes aanleren binnen sociale economie bedrijven. Wanneer men langdurig werkloos is, maar wel min of meer zelfstandig kan werken, is een traject bij Wijk-werken mogelijks interessant. Indien enkel ondersteuning bij het solliciteren en vinden van jobs nodig is, is het infopunt werk (ondersteund door Igemo) hier zeer geschikt voor. Dit is toegankelijk voor iedere Nijlenaar die wat hulp kan gebruiken in de zoektocht naar werk. Wanneer de afstand tot de arbeidsmarkt nog heel groot is en intensievere trajecten nodig zijn, kan er doorverwezen worden naar een iCan, Moef of T3-traject waar er door onze partners vanuit hun expertise langdurig op verschillende domeinen wordt gewerkt.
Al deze trajecten vragen een stuk motivatie vanuit de persoon zelf om stappen vooruit te zetten. Dit wil niet zeggen dat we als OCMW onze cliënten hier helemaal vrij in laten. Onze maatschappelijke werkers wijzen zeer regelmatig hun cliënten op hun verplichtingen inzake werkwilligheid. Het gegeven van de verplichte gemeenschapsdienst gaat ons inziens in tegen deze intrinsieke motivatie die nodig is om eender welk traject te kunnen doen slagen.
Er worden vanuit de overheid inderdaad middelen voorzien om mentoren op te leiden (minstens 1 mentor per 3 plekken). Het is heel intensief voor de mentoren die de begeleiding van deze mensen moeten doen en elke 6 maanden opnieuw mensen moeten opstarten en terug laten inwerken. Onze ploegen van facility werken met meewerkende ploegleiders wat maakt dat deze personen het meest geschikt zouden zijn om zo’n mentorschap op zich te nemen. Dit is echter verre van evident wanneer je in bepaalde periodes mogelijks al met tekorten zit (wanneer we bv onvoldoende seizoensarbeiders vinden) om deze intensieve begeleiding er bovenop te nemen. Dit is ook niet evident voor de collega’s binnen de ploegen waarin deze personen moeten meedraaien.
We denken ook dat het beter is om naar een gepaste werkplek te gaan zoeken op basis van de interesses en capaciteiten van een persoon, dan iemand verplicht in een daartoe voorziene plek te duwen die mogelijks helemaal niet geschikt is. Wanneer iemand wel interesse heeft in één van de door jou genoemde jobs, is het veel duurzamer om in te zetten op de juiste opleiding en nodige werkattitudes alvorens te solliciteren voor deze job zodat de slaagkans veel groter is en er zicht is op een langdurig contract.
Om die redenen hebben we ervoor gekozen om niet op deze oproep in te gaan.