Het voorontwerp van het Beleidsplan Ruimte Lier werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen van Lier op maandag 20 november 2023. Op het voorontwerp wordt er nu aan tal van adviserende instanties -buurgemeenten, Vlaamse administraties, provincie Antwerpen, de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO), …- advies gevraagd. Rekening houdend met de aanvullingen, opmerkingen en adviezen krijgt het ontwerp van beleidsplan verder vorm. Men tracht de voorlopige vaststelling te agenderen op de agenda van de gemeenteraadsbijeenkomst van Lier van maart 2024. Zo kan men het openbaar onderzoek inplannen in de maanden mei, juni en juli 2024. De definitieve vaststelling wordt voorzien te agenderen in de loop van februari 2025.
Omtrent het voorontwerp werd een adviesperiode gehouden tot en met 21 januari 2024. Ter voorbereiding van het advies van het College van Burgemeester en Schepenen van Nijlen werd het advies van de GECORO hierin gevraagd (zie bijlagen).
Het voorontwerp van het Beleidsplan Ruimte Lier wordt ter kennisname aan de Raadscommissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling voorgelegd.
Het voorontwerp bestaat uit drie delen:
De documenten zijn terug te vinden via de link in bijlage (in mail) of via https://gemnijlen-my.sharepoint.com/:f:/g/personal/laura_adams_nijlen_be/EkxSkbslCDVIq8RomZB4osMBGNuMv7XVGMHbtCNba2h6lg?e=rhlzfv (met opmerkingen GOA).
Tijdens de bespreking van de Raadscommissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling komen de volgende elementen aan bod:
Het afdelingshoofd Ruimte licht het voorontwerp Beleidsplan Ruimte Lier kort toe o.b.v. de presentatie aangeleverd door de Stad Lier. Daarnaast wordt ook het advies van de gemeentelijke omgevingsambtenaren en het CBS voorgelegd.
De strategische visie
De gemeentelijk omgevingsambtenaar is onder de indruk van de uitgebreide strategische visie, uitgewerkt voor heel het grondgebied. De strategische visie vormt een doordachte vertaling van bovenlokale uitdagingen en visies naar het lokale niveau. Volgende aandachtspunten kunnen binnen de voorontwerpfase nog worden aangehaald.
Op pagina 34, binnen de uitdaging 4.3 Socio-demografie (4.3.1 Bevolkingsgroei) wordt gesproken over een bevolkingstoename van 5.000 inwoners tussen 2021 en 2040. Hierbij wordt uiteraard gesproken over de toename binnen Lier zelf, maar hier wordt geen vermelding gemaakt van hoe dit past binnen de regionale woonmarkt, geïntroduceerd binnen het ontwerp Beleidsplan Ruimte van de Provincie Antwerpen. Hier wordt slechts een éénmalige verwijzing naar gemaakt op pagina 163, bij de bespreking van de overeenkomst met het PBRA. Dit is een belangrijk aandachtspunt, aangezien Nijlen voor een groot deel binnen de Regionale Woningmarkt gekoppeld is aan Lier. Voornamelijk binnen de doelstellingen etc. rond verdichting (en het beleidskader Stad en Dorp) is een link met deze regionale woonmarkt aan de orde. Hier dient dan ook gesteld te worden dat een dergelijke verdichting in de stad (wat zeker ok is) gekoppeld moet worden aan een meer beperkte verdichting in de gemeente Nijlen. De spreiding van de bevolkingstoename binnen de woonmarkt moet bijgevolg vanop strategisch niveau bepaald worden en daarna gekoppeld worden aan een verlichtingsstrategie binnen de woonregio.
Op pagina 46 wordt binnen de ambitie ‘uitbouwen van een robuust groenblauw netwerk’ gesproken over hoe het groenblauwe netwerk een drager vormt voor het fiets- en wandelnetwerk dat instaat voor een vlotte verbinding tussen stad en dorp. Graag wordt aangehaald dat dit ook geldt voor de verbinding tussen buurgemeenten.
Op pagina 49 wordt binnen de ambitie ‘voorzien van ruimte voor economie’ gesteld dat goed gelegen bedrijventerreinen worden versterkt en geïntensiveerd. Hierbij kan de vraag gesteld worden of een limiet opgelegd wordt aan deze intensivering of het type van bedrijven, aangezien hier maar een beperkte connectie terug te vinden is met snelwegen. Kunnen op goed gelegen bedrijventerreinen ook geen mix aan bedrijfsgroottes mogelijk zijn, met bijvoorbeeld vandaag veel bevraagde kmo-zones?
Op pagina 51, binnen de uitdaging ‘werken aan energietransitie’, wordt aangehaald dat energie een thema is dat gemeentegrenzen overschrijdt, en dat dit in samenspraak met buurgemeenten en andere overheden moet worden bekeken. Dit is inderdaad een evidente stelling, waarbij benadrukt kan worden dat in Nijlen bijvoorbeeld meer vraag reist naar windturbines in agrarisch gebied, waar het uitwerken van een regionale visie rond ideale locaties voor windmolens aan de orde is (i.s.m. de provincie; Energielandschappen).
Op pagina 65 kan voor het ‘versterken van het recreatief aanbod’ worden aangevuld dat ingezet kan worden op bovenlokale en intergemeentelijke recreatie (assen naast de Netes bijvoorbeeld).
Op pagina 67 wordt binnen de ambitie ‘faciliteren van voetgangers en fietsers en collectief vervoer’ de fietssnelweg F103 aangehaald. Deze fietssnelweg Lier-Herentals is nog niet gerealiseerd, waar het benadrukken van het belang van de afwerking hiervan samen als buurgemeenten op deze as een actie kan vormen binnen het beleidskader.
Op pagina 93 benadrukt men dat het DNA van de Open Ruimte en van het stad/dorp zeer belangrijk is voor de doorwerking van de beleidskaders. Hier wordt een sterke overeenkomst gezien in het ‘Open Ruimte Perspectief’ en het ‘Beeldkwaliteitsplan’ van Nijlen. Er zitten hier nog niet bekeken kansen in de koppeling met de visie van de Gemeente Nijlen voor de netvalleien.
Op pagina 114 en 116 wordt gesproken over een compensatieregeling voor verdichtingsprojecten, en zo ook het opleggen van een stedenbouwkundige last. Gezien de nieuwe lastenregeling is de gemeente Nijlen geïnteresseerd in het opleggen van lasten bij buurgemeenten. Hier kan voor de compensatieregeling de vraag gesteld worden of het gaat om een financiële last richting het onthardingsfonds (maar dan wordt dit niet automatisch in de directe omgeving gebruikt), of enkel om een evenwicht waar verdichting lokaal gekoppeld wordt aan het openstellen van groene ruimte bijvoorbeeld.
De 5 Beleidskaders
Er worden binnen de beleidskaders veel zaken herhaald die terugkomen uit de strategische visie, waardoor het beleidskader leesbaar is zonder het lezen van de strategische visie. Het is ook interessant dat de andere beleidskaders mee geïntegreerd worden in de overige beleidskaders. Een overlapping is uiteraard evident.
In alle beleidskaders worden vele acties opgesomd. Misschien kan hier de vraag gesteld worden of men hier reeds een volgorde in wil vastleggen, of een onderscheidt wil maken in quick-wins / korte termijn / middellange termijn / lange termijn (2050). Zo is het ook interessant voor buurgemeenten/grondeigenaars/ontwikkelaars om te weten wanneer de acties verwacht worden, al is het maar een eerste indicatie.
Bovenvermelde adviezen inzake de strategische visie blijven ook van toepassing op de respectievelijke beleidskaders.
Op pagina 39 wordt de algemene doelstelling ‘regulerende diensten’ – ‘Uitbouwen van een klimaatbestendig groenblauw netwerk’ toegelicht. Hierin wordt gesteld dat bomen en struiken luchtvervuiling kunnen opnemen. Hier kan de kanttekening gemaakt worden dat bij het toevoegen van groen op publiek domein / straten, een streetcanyon effect kan ontstaan waar bomen de ventilatie van lokale luchtvervuiling kunnen hinderen. Hier dient rekening mee gehouden te worden in verdere acties.
Op pagina 44 wordt gesproken over de opmaak van een RUP ‘open ruimte’ als actie. De gemeente Nijlen zal ook voor zulke opmaak komen te staan. Idealiter wordt hier reeds de bovengemeentelijke studie ‘Energielandschappen’ mee in geïntegreerd.
Hieromtrent is geen extra advies van toepassing.
Bij het herbestemmen i.f.v. bestaande recreatieve activiteiten (p. 83) , moet men oppassen dat geen sprake is van een regularisatie van deze activiteiten. Zo kent Nijlen ook een lopend traject voor een recreatieterrein met herbestemming, waar door de provincie en Departement Omgeving strikt wordt gekeken naar het behoudt van open/onverharde ruimte. Algemeen dient vermoedelijk in het voorgestelde RUP 'recreatieve voorzieningen' opgelet te worden dat de balans hard vs. zacht bewaard blijft, zoals ook reeds wordt voorgesteld om ruimtebeslag te neutraliseren.
Op pagina 19 wordt gesteld dat het 9e segment ‘Kesselsesteenweg’ geen onderdeel meer uitmaakt van de ring, maar een uitloper vormt. Echter maakt dit deel t.o.v. de Nijlenaars wel een tweede ‘kop van de ring’ uit. Op pagina 34 ontbreekt zelf de doorlooppijl richting Nijlen op de lijnschets. Het belang van dit segment kan meer benadrukt worden.
Daarnaast dient voor dit segment een actualisatie te gebeuren van de tekst onder 2.9.2. zo wordt gesteld dat AWV in 2023 de fietspaden en parkeerplaatsen zou heraanleggen. Dit is echter nog niet uitgevoerd.
Binnen het beleidskader ‘stad en dorp’ wordt een mooi overzicht gegeven van waar welke verdichting/ontdichting-strategie gewenst is. Dit biedt al een eerste perspectief voor grondeigenaars en ontwikkelaars, zonder dat hier al concrete stedenbouwkundige visies aan vasthangen (bv. voor meergezinswoningen). Daarnaast vormen de gebiedsgerichte of locatie-afhankelijke acties ook een mooi beeld van waar de stad wil inzetten op kwalitatieve grotere projecten, en waar zij de regie in handen wil nemen.
Zoals reeds aangehaald binnen het advies voor de strategische visie mist de gemeente Nijlen nog een afstemming op de regionale woonmarkten.
Tijdens de bespreking hebben de Raadscommissieleden volgende opmerkingen;
De Raadscommissie voor Ruimtelijke Ontwikkeling neemt kennis van het voorontwerp Beleidsplan Ruimte Lier en het advies van het CBS als antwoord op de adviesvraag.